خواص بابونه ؛ ۹ خاصیت جادویی گیاه بابونه | بهمن 1401

بابونه گلی از خانواده‌ی گیاهان دیزی (Daisy) است که در بخش‌هایی از قاره‌های اروپا، آفریقا، آسیا و آمریکای‌شمالی گیاهی بومی به‌حساب می‌آید و در ایران هم به‌وفور رشد می‌کند. بابونه از ۵۰۰ سال قبل از میلاد به‌عنوان دارو استفاده می‌شده‌ است. در قرون وسطی، این گیاه برای تب تجویز می‌شده است و حتی تا‌به‌امروز هم از آن به‌عنوان دارو استفاده می‌شود. برای حفظ خواص آنتی‌اکسیدانی، در تهیه‌ی دمنوش بابونه باید گل خشک را به‌جای جوشاندن، دم‌ کرد. بابونه به‌صورت پودر و کپسول دارویی هم مصرف می‌شود. چای بابونه در‌مقایسه‌با چای‌های دیگر ملایم و کمی شیرین است و بافتی ابریشمی با رایحه‌ی گُلی دارد.

گیاه بابونه براساس زیستگاهش انواع مختلفی دارد. از انواع بابونه می‌توان به بابونه‌ی آلمانی، بابونه‌ی رومی، بابونه‌ی انگلیسی و بابونه‌ی مصری اشاره کرد. بابونه‌ی آلمانی رایج‌ترین نوع چای دارویی است و طعم نرم‌تر و ملایم‌تری دارد.

برای لذت‌بردن از مصرف بهینه‌ی گیاه بابونه دلایل بسیاری وجود دارد که فراتر از طعم عالی دمنوش بابونه و اثر تسکین‌دهنده‌اش هستند. براساس تحقیقات علمی، بابونه به ۹ روش می‌تواند در روند سلامت انسان تحولات اساسی ایجاد کند:

گل بابونه حاوی مقدار زیادی از آنتی‌اکسیدان‌هایی نظیر فلاونوئیدها و فنل‌ها و ترپنوئیدها است. رادیکال‌های آزاد محیط و فرایند متابولیک طبیعی در‌صورتی‌که آنتی‌اکسیدان‌ها آن‌ها را متعادل نکنند، می‌توانند به DNA آسیب بزنند. آنتی‌اکسیدان‌ها رادیکال‌های آزاد را خنثی می‌کنند و از آسیب رساندن آن‌ها به DNA جلوگیری می‌کنند. آنتی‌اکسیدان‌های موجود در بابونه باعث جوان ماندن سلول‌های بدن می‌شوند و از قلب، مغز و سایر اندام‌های حیاتی در برابر بیماری‌های مزمن محافظت می‌کنند.

در طب سنتی بابونه به عنوان یک داروی طبیعی برای اسهال تجویز می‌شود و تحقیقات علمی مدرن نیز اثربخشی آن را تایید می‌کنند. در یک مطالعه آزمایشگاهی ثابت شده‌است که عصاره بابونه از طریق فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی، اسهال را در موش‌ها متوقف می‌کند. همچنین، یک آزمایش بالینی بر روی کودکان مبتلا به اسهال نیز نشان داده است که عصاره بابونه علائم اسهال را بهبود می‌بخشد.

بابونه دارای اثر آرام‌بخشی ملایمی‌ست و می‌تواند در کاهش اضطراب و تسکین اعصاب در مواجهه با استرس بسیار مفید باشد. در مطالعه‌ای بر روی ۵۷ شرکت‌کننده مبتلا به افسردگی و اضطراب، ثابت شده‌است که مصرف ۲۲۰ میلی‌گرم از گیاه بابونه به شکل کپسول در یک روز، علائم افسردگی و اضطراب را به‌طور قابل‌ توجهی بهبود می‌بخشد.

در یک تحقیق مطالعاتی ۲۸ روزه بر روی بیماران دارای بی‌خوابی، ثابت شده‌است که مصرف ۲۷۰ میلی‌گرم از گیاه بابونه در دو نوبت در روز، کیفیت خواب و عملکرد روزانه مغز را بهبود می‌بخشد. حتی اگر از بی‌خوابی رنج نمی‌برید، مصرف بابونه به طور قطعی باعث می‌شود که خواب شبانه راحت‌تر و باکیفیت‌تری را تجربه کنید.

طبق تحقیقات منتشر شده در نشریه اسپاندیدوس، بابونه به گیرنده‌هایی متصل می‌شود که التهابات را در بدن کاهش داده و تنظیم می‌کنند. از گل بابونه در طب سنتی برای ساختن مرهم پوستی و درمان بیماری‌های التهابی راش و اگزما استفاده می‌شود. اگزما که به عنوان درماتیت آتوپیک نیز شناخته می‌شود، یک بیماری التهابی پوستی مزمن است. خارش پوست، پوست خشک ترک خورده یا پوسته پوسته و لکه‌های قرمز و قهوه‌ای در پوست، از علائم اگزما هستند.

نوشیدن بابونه برای تسکین درد در دوره PMS یا پیش از قاعدگی و دوره قاعدگی بسیار مفید است. با توجه به تحقیقات علمی که اثرات بابونه بر درد و خونریزی قاعدگی را مورد بررسی قرار داده‌است، مصرف روزانه ۲۵۰ تا ۵۰۰ میلی‌گرم بابونه به طور موثر درد و حجم خونریزی را کاهش می‌دهد. در واقع، بابونه در تسکین درد مؤثرتر از داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن‌هاست. خونریزی شدید قاعدگی می‌تواند ناشی از تولید بیش از حد پروستاگلاندین‌ها باشد، به نظر می‌رسد بابونه با متعادل کردن تولید پروستاگلاندین در بدن، خونریزی و درد انقباض رحم را کاهش می‌دهد.

یکی دیگر از فواید محبوب بابونه توانایی بسیارش در تسکین نفخ و سوء‌هاضمه است. یک یا دو فنجان چای بابونه می‌تواند به کاهش علائم ناراحتی‌های گوارشی کمک کند؛ به همین دلیل است که بابونه اغلب در ترکیبات داروهای گیاهی برای درمان سندرم روده تحریک‌پذیر گنجانده می‌شود. اگر گاهی دچار معده درد می‌شوید یا با بیماری‌های گوارشی دست و پنجه نرم می‌کنید، بابونه می‌تواند کمک کننده باشد. از بابونه برای تسکین قولنج در نوزادان نیز استفاده می‌شود.

آنتی‌اکسیدان آپیژنین موجود در بابونه، از گیاه در برابر اشعه فرابنفش محافظت می‌کند. این آنتی‌اکسیدان به همین صورت از بدن انسان نیز محافظت می‌کند؛ بر اساس تحقیقات آپیژنین موجود در بابونه می‌تواند به پیشگیری از سرطان‌‌ در افراد سالم کمک کند. در واقع، بابونه تاثیر ضد سرطانی گسترده‌ای دربرابر انواع مختلف سرطان‌ها از جمله سرطان پروستات، استخوان، ریه، سینه و سرطان روده بزرگ دارد.

تحقیقات نشان می‌دهند که بابونه می‌تواند قند خون بالا در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ را کاهش دهد. بر اساس تحقیقاتی که انجام شده، سه فنجان چای بابونه در روز باعث کاهش سطح قند خون در عرض هشت هفته می‌شود. نوشیدن چای بابونه به همراه وعده‌های غذایی می‌تواند از افراد سالم در برابر افزایش قند خون و خطر ابتلا به بیماری‌های متابولیک مانند دیابت، محافظت کند.